ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑ ΚΑΙ ΜΜΕ

Περί προπαγάνδας των ΜΜΕ (Τσόμσκυ) Δεκεμβρίου 14, 2008

Posted by stardust30 in πολιτισμός, πολιτική, συμπεριφορά.
Tags: προπαγάνδα, Μ.Μ.Ε., Τσόμσκυ, κίτρινος τύπος, μέσα μαζικής ενημέρωσης
trackback

Με αφορμή τα διάφορα δημοσιεύματα του τύπου που στόχο έχουν να αποπροσανατολίσουν την κοινή γνώμη παρουσιάζω ένα απόσπασμα της συνέντευξης του Τσόμσκυ πάνω στο ζήτημα των μηχανισμών προπαγάνδας από τα ΜΜΕ.

Δημοσιογράφος: Τί μπορούν να κάνουν οι άνθρωποι για να διαρρήξουν αυτό το περίπλοκο και καλλωπιστικό πλαίσιο της προπαγάνδας και να φτάσουν πραγματικά στην αλήθεια;

Τσόμσκυ: Αυτό που έχει να κάνει κανείς είναι να υιοθετήσει απέναντι στους θεσμούς του, συμπεριλαμβανομένων των ΜΜΕ, των περιοδικών, των σχολείων και των κολλεγίων, την ίδια ορθολογική κριτική στάση που παίρνει απέναντι στους θεσμούς οποιασδήποτε άλλης εξουσίας. Η θέληση να χρησιμοποιήσει κάποιος τη δική του έμφυτη νοημοσύνη και την κοινή αντίληψη για να αναλύσει, να εξετάσει λεπτομερώς και να συγκρίνει τα δεδομένα με τον τρόπο που αυτά παρουσιάζονται, πραγματικά αρκεί.

Αν τα σχολεία κάνουν τη δουλειά τους, την οποία βεβαίως δεν κάνουν, αλλά θα μπορούσαν, εφοδιάζουν τους ανθρώπους με τα μέσα της πνευματικής αυτοάμυνας. Θα αφιερώνονταν με μεγάλη ενεργητικότητα και εργατικότητα ακριβώς σ’εκείνα τα πράγματα για τα οποία μιλάμε, έτσι ώστε οι άνθρωποι που μεγαλώνουν σε μια δημοκρατική κοινωνία να έχουν τα μέσα μιας πνευματικής αυτοάμυνας απέναντι στο σύστημα.

Αυτό σημαίνει ότι κατά κάποιον τρόπο οι άνθρωποι δεν έχουν αναλάβει αυτό το καθήκον από μόνοι τους. Δεν πιστεύω πως πραγματικά είναι κάτι το πολύ δύσκολο. Πιστεύω πως μόλις κάποιος αντιληφθεί όσα συμβαίνουν και θέλει να κάνει το πρώτο βήμα για την υιοθέτηση μιας στάσης, που είναι απλώς εκείνη της κριτικής ευφυΐας απέναντι σε οτιδήποτε διαβάζει στην πρωινή εφημερίδα, στην αυριανή ή σε οτιδήποτε και ανακαλύψει τις ιδιοποιήσεις που υποκρύπτονται, τις αναλύσεις, ξαναλογαριάσει τα δεδομένα με την έννοια αν ανταποκρίνονται ή όχι στην πραγματικότητα, και δεν τα βλέπει σαν απλές αντανακλάσεις του παραμορφωτικού πρόσματος του συστήματος της προπαγάνδας. Αμέσως μόλις κάποιος κάνει κάτι τέτοιο, ο κόσμος μάλλον ξεκαθαρίζει. Τότε μπορεί να γίνει ελεύθερο άτομο, όχι απλώς ο σκλάβος κάποιου συστήματος κατήχησης και ελέγχου.

Ο ρόλος των ΜΜΕ στην προπαγάνδα

Τα ΜΜΕ, είναι κατ’αρχήν μεγάλες εταιρείες. Αποτελούν μέρος του μικρού δικτύου ατόμων και συμφερόντων, επιτυχημένων ιδιοκτητών της ιδιωτικής οικονομίας και κυβερνητικών στελεχών. Αν δεις τους ανθρώπους που βρίσκονται στις υψηλές θέσεις προγραμματισμού του κρατικού μηχανισμού κάτω από οποιανδήποτε κυβέρνηση, θα διαπιστώσεις ότι προέρχονται από τις αίθουσες συμβουλίων των επιχειρήσεων, των τραπεζών επενδύσεων, μισής ντουζίνας δικηγορικών εταιρειών οι οποίες υπηρετούν τα επιχειρηματικά συμφέροντα κ.ο.κ.

Αυτή είναι η ίδια ομάδα ανθρώπων, τα ίδια συμφέροντα, που είναι ιδιοκτήτες των ΜΜΕ. Έτσι φυσιολογικά, μοιράζονται την ίδια αντίληψη για τον κόσμο και το γενικό συμφέρον. Αυτά σε ανώτατο επίπεδο.

Τώρα ας υποθέσουμε ότι βρισκόμαστε χαμηλά, στο επίπεδο των συντακτών ύλης ή στο επίπεδο των δημοσιογράφων. Σ’αυτό το σημείο ανακαλύπτεις πιέσεις για να συμβιβαστείς. Ένας νέος δημοσιογράφος θα μάθει γρήγορα ότι ορισμένα πράγματα είναι προς παρουσίαση και άλλα όχι. Μπορείς να πεις τα πράγματα μ’έναν συγκεκριμένο τρόπο και δεν μπορείς να τα πεις με άλλους τρόπους. Κι αυτό το μαθαίνεις από τους συντάκτες ύλης σου, τους ανθρώπους ακριβώς πάνω από σένα, οι οποίοι το έχουν μάθει από τους αποπάνω τους. Θυμήσου οι εταιρείες είναι το ιδιωτικό ισοδύναμο αυτού που αποκαλούμε φασισμό στην πολιτική σφαίρα. Η διαδικασία λήψης των αποφάσεων σε μια εταιρεία, είναι από τα πάνω προς τα κάτω. Δίνεις διαταγές που εκτελούνται από τους κάτω κλπ, και οι διαταγές τελικά έρχονται από τους ιδιοκτήτες.

Παραπέρα, τα ΜΜΕ έχουν μια αγορά. Αυτή η αγορά είναι οι άλλες εταιρείες. Η αγορά για τα ΜΜΕ είναι οι διαφημιστές. Θυμήσου, τα ΜΜΕ δεν βγάζουν τα λεφτά τους πουλώντας σε σένα και σε μένα. Στην πραγματικότητα, κάθε αγορά εφημερίδας ή περιοδικού συνήθως τους κοστίζει χρήματα. Αυτός είναι ο τρόπος με τον οποίον δουλεύει η πολιτική οικονομία των ΜΜΕ. Η αγορά τους είναι οι διαφημιστές, η οποία τους θέτει έναν ακόμη περιορισμό. Θέλουν να διατηρήσουν μια σχέση με το κράτος, το οποίο διατίθεται φιλικά απέναντί τους. Υπάρχει μιας μορφής διείσδυσης από πάνω και από κάτω. Ακόμη και άτομα κινούνται μ’αυτόν τον τρόπο.

Βεβαίως αυτό συμβαίνει γιατί αντιπροσωπεύουν τα ίδια συμφέροντα. Υπάρχει μια συνεχής ροή ανάμεσα στις αίθουσες συμβουλίων των εταιρειών, τους ανώτερους κρατικούς υπαλλήλους, τα διευθυντικά στελέχη των ΜΜΕ και τους ανθρώπους που βρίσκονται στις κορυφές των ΜΜΕ, τις πανεπιστημιακές ελίτ που παίζουν το παιχνίδι σύμφωνα με τους κανόνες κλπ. Όλοι αυτοί ανήκουν στην ίδια προνομιούχα ελίτ. Κερδίζουν όλοι με τον ίδιο τρόπο. Αντιλαμβάνονται τον κόσμο με τον ίδιο τρόπο. Εάν κάποιος από αυτούς βγει από τη γραμμή, αποκλείεται. Αυτό μπορεί να συμβεί ακόμη και σε πολύ υψηλό επίπεδο.

Πηγή: Τα ΜΜΕ σαν καθρέφτης της κοινωνίας, Μερικές σκέψεις για τα ΜΜΕ,
Η κατασκευή της συναίνεσης , Νόαμ Τσόμσκυ

i

 http://stardust30.wordpress.com/2008/12/14/%CF%80%CE%B5%CF%81%CE%AF-%CF%80%CF%81%CE%BF%CF%80%CE%B1%CE%B3%CE%AC%CE%BD%CE%B4%CE%B1%CF%82-%CF%84%CF%89%CE%BD-%CE%BC%CE%BC%CE%B5-%CF%84%CF%83%CF%8C%CE%BC%CF%83%CE%BA%CF%85/